Ramak kala olayı, iş yerinde meydana gelen ancak herhangi bir zarara neden olmayan, potansiyel olarak ciddi sonuçlar doğurabilecek olayları ifade eder. Bu olaylar, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) açısından büyük önem taşır çünkü bir sonraki aşamada gerçekleşebilecek ciddi kazaların habercisi olabilirler.
Günlük hayatta "kıl payı" veya "neredeyse" gibi ifadelerle tanımlanan bu olaylar, iş yerlerinde meydana geldiğinde derhal bildirilmesi ve gerekli önlemlerin alınması gereken durumlardır.
Heinrich’in Kaza Piramidi Teorisi:
İş kazalarının istatistiksel dağılımını anlamak için kritik bir kavramdır. Bu teoriye göre, her 300 ramak kala olayının 29'u yaralanmalı kazaya, 1 tanesi ise ölüm veya ciddi yaralanma ile sonuçlanır.
Bu piramidin en alt tabakasında yer alan ramak kala olayları, üst tabakalardaki daha ciddi kazaların habercisi olarak görülmelidir. Bu nedenle, bu tür olayların tespit edilip raporlanması, büyük kazaların önlenmesi için hayati önem taşır.
İş Kazalarının Oluşumunu Etkileyen Faktörler:
İş kazalarının meydana gelmesi için genellikle iki ana faktörün birleşmesi gereklidir. Tehlikeli durumlar ve Tehlikeli hareketler.
Tehlikeli Durumlar:
- Kötü çevre koşulları
- Düzensiz ve yüksek istifleme
- Islak zeminler
- Koruyucu özellikleri olmayan ekipmanlar
- Yetersiz aydınlatma
Tehlikeli Hareketler:
- Kişisel dikkatsizlik
- Kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanmamak
- Güvensiz çalışma yöntemleri
- Emniyetsiz taşıma
- Bu faktörler, ramak kala olaylarının temel nedenleridir. Dolayısıyla, bu tür olayların raporlanması, tehlikelerin ortadan kaldırılması ve çalışanların güvenli davranışlar sergilemeleri için önemlidir.
Ramak Kala Olay bildirim Örneklerinin, Kategorilere Göre Gruplandırılması:
Islak Zeminle İlgili Örnekler:
* Az kalsın ıslak zeminde kayıyordum.
* Islak zemine basıp "nerdeyse düşüyordum" veya "düşmekten kıl payı kurtuldum" denmesi.
Düşme Tehlikesiyle İlgili Örnekler:
* Az kalsın yüksek bir yerde çalışan işçi düşüyordu.
* Az kalsın merdivene çıkan arkadaşım düşüyordu.
* Az kalsın oturduğum sandalyeden düşüyordum.
* Çalışma alanındaki kablolara takılıp düşmek.
Yangın veya Patlama Tehlikesiyle İlgili Örnekler:
* Az kalsın yere attığım sigara izmariti yangın çıkarıyordu.
* Az kalsın tüp gaz kaçırıyordu.
* Az kalsın tehlikeli atık poşetleri yırtılıyordu.
Çarpma Tehlikesiyle İlgili Örnekler:
* Az kalsın raylı cam kapıya çarpıyordum.
* Az kalsın kapı bana çarpıyordu.
* Az kalsın cam kapıya çarpıyordum.
Malzeme Düşmesi veya Devrilmesi Tehlikesiyle İlgili Örnekler:
* Az kalsın çatıdan sarkan buz üzerime düşüyordu.
* Az kalsın malzemeler üzerime düşüyordu.
* Az kalsın dolap devriliyordu.
Kimyasal Maddelerle İlgili Tehlikeler:
* Az kalsın gözüme kimyasal sıçrıyordu.
* Az kalsın zehirli gaz/kimyasal soluyordum.
* Az kalsın kimyasalı su zannedip içiyordum.
Ramak Kala Olaylarının Kayıt Altına Alınması ve Bildirilmesi:
* Ramak kala olaylarının kayıt altına alınması, iş kazalarını önlemek ve iş yerinde güvenliği sağlamak için kritik bir adımdır.
* 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, bu tür olayların raporlanmasını zorunlu kılar. Ayrıca, bu olayların kayıtları, risk değerlendirme süreçlerinin bir parçası olarak da kullanılmalıdır. Her ramak kala olayı, potansiyel bir tehlikenin işaretidir ve bu nedenle mutlaka incelenmelidir.
* Çalışanların ramak kala olaylarını bildirmeye teşvik edilmesi, iş yerindeki güvenlik kültürünün bir parçasıdır. Bu teşvik, çeşitli yöntemlerle sağlanabilir:
* Farkındalık Yaratma: Ramak kala olaylarının tanımı, önemi ve bu tür olayların nasıl raporlanacağı konusunda çalışanlara eğitim verilmelidir.
* Bildirim Kutuları ve Formlar: Çalışma alanlarında ramak kala bildirim kutuları yerleştirilmeli ve bu kutulara olayların raporlanabileceği formlar konulmalıdır. Dijital platformlar da bu süreç için kullanılabilir.
* Teşvik ve Ödüllendirme: Çalışanların bildirim yapmalarını teşvik etmek için küçük ödüller verilebilir. Ayrıca, her bildirimin ardından geri bildirim sağlanarak çalışanların süreçte aktif rol oynamaları desteklenmelidir.
Sonuç:
Ramak kala olayları, iş sağlığı ve güvenliği açısından büyük önem taşır. Bu tür olayların tespit edilmesi ve raporlanması, ciddi kazaların önlenmesine yardımcı olur. İş yerlerinde güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak, yalnızca işverenin değil, tüm çalışanların sorumluluğudur.
İş kazalarının %98’inin önlenebilir olduğu gerçeği göz önüne alındığında, ramak kala olaylarının ciddiyetle ele alınması ve bu doğrultuda gerekli adımların atılması, hem çalışanların hem de işletmenin güvenliği için vazgeçilmezdir.
Kaynaklar:
* https://www.aybu.edu.tr/isgk/en/haber/10404
* https://enderosgb.com.tr/ramak-kala-olayi-nedir
* https://www.teski.gov.tr/icerik/detay.aspx?Id=15
* https://oneri.io/blog/ramak-kala-raporlama-nedir
* https://www.ustalarimiz.com/blogdetay-ramak-kala
* https://isg.ku.edu.tr/kisisel-guvenlik/ramak-kala
* https://liderosgb.com/ramak-kala-olayinin-tespiti
* https://kaleosgb.com.tr/is-guvenligi-ve-ramak-kala
* https://bayburt.edu.tr/tr/ramak-kala-olay-bildirimi-
* https://barisbuyukterzi.com.tr/ramak-kala-olay-nedir
* https://oneri.io/blog/is-yerinde-ramak-kala-ornekleri
* https://www.payidarosgb.com.tr/blog/ramak-kala-olayi-nedir
* https://nedenisguvenligi.com/isg-sozlugu/kazaya-ramak-kala
* https://www.isghizmetleri.info/makaleler/ramak-kala-olaylari
* https://idari.btu.edu.tr/tr/isgk/sayfa/detay/5100/ramak-kala
* https://www.isgnedir.com/ramak-kala-olay-nedir/#google_vignette
* https://isgk.giresun.edu.tr/tr/page/ramak-kala-olay-bildirimi/5821
* https://www.yuksekteguvenlicalis.com/blog/209/ramak-kala-olayi-nedir/
* https://isgb.eskisehir.edu.tr/tr/Icerik/Detay/ramak-kala-olay-formu-2
* https://www.isvesosyalguvenlik.com/is-guvenliginde-ramak-kala-olay-nedir
* https://caybasi.meb.gov.tr/www/is-kazasi-ve-ramak-kala-olay-kaydi/icerik/607
* https://www.gulsehir.com/ramak-kala-nedir-hayatinizi-degistirebilecek-bir-kavram
* https://isguvenligi.bartin.edu.tr/duyurular/ramak-kala-ve-tehlike-bildirimi-formumuz-kullanimda.html
Resimler:
* https://www.tamerreklam.com.tr/prodex/pics/p_777_0.jpg
* https://inkaosgb.com/wp-content/uploads/2016/07/Egitimm.jpg
* https://www.dizaynmodul.com/img/products/ramkal15_td_1.jpg
* https://www.destina.com.tr/images/urun/391/b/1832022142040651.jpg
* https://www.iges.com.tr/wp-content/uploads/2022/08/6080-768x1024.png
* https://hemenmatbaa.com/image/cache/catalog/4-display/Screenshot_21-600x400.jpg
* https://www.ramakkalakutusu.com/images/extra-resim/82/th_ibb-spor-kulubu-pbuh1-jpg-ibb-spor-kulubu-pbuh.jpg
* https://idenfit.com/blog/wp-content/uploads/2021/02/insan-kaynaklarinda-odullendirme-odullendirme-nedir@2x.png