Elektronik Deliller


Bir elektronik nesne veya bir cihaz üzerinde saklanabilen, Adli açıdan değeri bulunan her türlü veri ve bilgileri, Elektronik Delil olarak ifade edebiliriz.

Bilgisayarlarda, bilgisayar programlarında ve kütüklerinde arama, kopyalama ve el koyma 
(Madde 134)
(1) Bir suç dolayısıyla yapılan soruşturmada, başka surette delil elde etme imkânının bulunmaması halinde, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine şüphelinin kullandığı bilgisayar ve bilgisayar programları ile bilgisayar kütüklerinde arama yapılmasına, bilgisayar kayıtlarından kopya çıkarılmasına, bu kayıtların çözülerek metin hâline getirilmesine hâkim tarafından karar verilir.

(2) Bilgisayar, bilgisayar programları ve bilgisayar kütüklerine şifrenin çözülememesinden dolayı girilememesi veya gizlenmiş bilgilere ulaşılamaması halinde çözümün yapılabilmesi ve gerekli kopyaların alınabilmesi için, bu araç ve gereçlere el konulabilir. Şifrenin çözümünün yapılması ve gerekli kopyaların alınması halinde, el konulan cihazlar gecikme olmaksızın iade edilir.

(3) Bilgisayar veya bilgisayar kütüklerine el koyma işlemi sırasında, sistemdeki bütün verilerin yedeklemesi yapılır.

(4) İstemesi halinde, bu yedekten bir kopya çıkarılarak şüpheliye veya vekiline verilir ve tutanağa geçirilerek imza altına alınır.

(5) Bilgisayar veya bilgisayar kütüklerine el koymaksızın da, sistemdeki verilerin tamamının veya bir kısmının kopyası alınabilir. Kopyası alınan veriler kâğıda yazdırılarak, bu husus tutanağa kaydedilir ve ilgililer tarafından imza altına alınır.

Dijital delilin özellikleri;
•        Akla uygunluk, (Mantıki öğeleri içermesi gerekliliğini ifade eder.)
•        Kabul edilebilirlik, (Somut verileri barındırıp, uygun şartlarla temini)
•        Gerçeklik, (Delil ile ispatlanmak istenen maddi gerçek arasında mantıksal bir irtibat mevcut olmalıdır.)
•        Tam ve eksiksiz olma, (Delillerin değişmemiş, bütünlüğünün bozulmamış olmasıdır.)
•        Güvenirlik, (Dijital delillerin elde edilmesi ve incelenmesi esnasında izlenen yol yasalara uygun olmalıdır.)
•        İnanılabilirdik, (İzlenen yol ve uygulanan teknik yöntemler yasal Prosedürlere tam olarak uygun olmalıdır)
•        Tekrar edilebilirlik, (Farklı kişiler yer ve zamanlarda da aynı metotlar kullanılarak ulaşıla bilinmesidir.)
•        Yasaya uygun olması, (Verinin yasal kriterlere uygun olarak temin edilmesidir.)

Dijital aygıtlardan elde edilebilecek delil olabilecek unsurlar ve bilişim aygıtları;
•         
E-mail, SMS, USB, HDD, CD-DVD, SD kart
•         
Yazı dosyaları, Text (Not defteri, Office belgeleri)
•         
Resim, Fotoğraf, Video dosyaları
•         
Sosyal medya (İletişim kayıtları), GPS kayıtları
•         
Klasörler, Dosyalar (Gizli, Açık, Sıkıştırılmış)
•         
Kullanıcı profilleri ve erişim kayıtları
•         
Doküman Oluşturma, Erişim, Silme kayıtları
•         
Son giriş yapılan dosyalar, belgeler
•         
Son ve sık kullanılan internet siteleri
•         
İndirilen dosyalar, dokümanlar
•         
Kamera, Cep telefonu, Oyun konsolu
•         
Yazıcı, Fotokopi, Fax, Kamera, Ses kayıt cihazı
•         
Çeşitli bilgisayar programları, Mp3, Mp4
•         
Elektronik imza ile oluşturulan veriler




Adli bilişimin aşamaları; 
  • Tanımlama/Hazırlık, 
  • Olay Yerinde İlk Müdahale, 
  • Adli Kopya Alma İşlemi, 
  • Elektronik delillerin İncelenmesi, 
  • Elektronik delillerin Raporlandırılması

Kaynak:         
☞   Adli Bilişim, Elektronik Deliller ve Bilgisayarlarda Arama ve El Koyma Tedbirinin Hukuki Rejimi (CMK M. 134) Prof. Dr. Muharrem ÖZEN / Gürkan ÖZOCAK
(https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/398234)
☞   Ceza muhakemesi kanunu - Resmi gazete
(http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr/mevzuat/5271.htm)
☞   Cemal ARAALAN - Türk Hukukunda Dijital Deliller (https://www.goksusafiisik.av.tr/Articletter/2015_Summer/GSI_Articletter_2015_Summer_Article15.pdf)