Cep telefonları piyasaya sürülürken özellikleri arasında
SAR değerine de yer verilir. Çoğu zaman insanlar diğer teknik bilgiler gibi göz
ardı ederler. Ancak bu değerin önemi büyüktür. İşte bu yüzden belirli
standartlar getirilmiş ve bu standartlar dışına üretim esnasında çıkılmamıştır.
İngilizcesi “Spesific Absorption Rate”, Özgül Emilim
Oranı anlamına gelen SAR, telefon kullanırken ne kadar radyoaktif enerjiye
maruz kaldığınızın ölçüsüdür.
SAR, akıllı telefonların vücuda yaydığı radyasyon
miktarını simgelemektedir.
Cep telefonları üzerinden gitmek gerekirse, bu
elektromanyetik dalgaların insan vücuduna etkisi şu şekilde gerçekleşir. Cep
telefonları bilindiği gibi baz istasyonları ile etkileşim halindedir. İşlevini
yerine getirebilmesi için bu baz istasyonları ile bizim göremediğimiz bir
şekilde, bu dalgalar aracılığıyla iletişime geçerler. Bu dalgaların açığa
çıkması da vücudun ve özellikle insan beyninin ısısının artmasına sebep olur.
Bu ısı artışı da vücut ve beyni olumsuz etkiler. İşte bu yüzden devletler
tarafından standartlar getirilmiş ve bu standartları yakalayamayan cihazların satışına
yasaklar koyulmuştur.
SAR değeri 1 gramlık doku başına düşen değerlerle
ölçülüyor. Ölçüm birimi olarak W / Kg kullanılıyor. Ölçümler ABD ve Avrupa’da
değişiklik gösteriyor.
Bilim adamları insana zarar verdiği sınır olarak farklı
açıklamalar yapıyorlar. Amerika Federal İletişim Komisyonu tarafından, cep
telefonlarında izin verilen SAR oranı, 1.6 W/Kg olarak belirlenmiş. ABD‘de
ölçümler 1 gramlık doku başına değerler baz alınarak yapılıyor. Avrupa’da ise
değerler farklı.
Avrupa 10 gram doku üzerinden ölçüm yapıyor. Ölçülen
dokudaki artışla beraber izin verilen SAR değeri de artıyor. Avrupa’da 2 W/Kg
seviyesine kadar SAR değerindeki akıllı telefonların satışına izin veriliyor.
Vücudun 1 kg’ının sıcaklığını 1° C yükselten
elektromanyetik enerji miktarı. ICNIRP: SAR= 4 Watt/kg. Bu değerin 10’da 1’i
meslekleri gereği elektromanyetik alanlara maruz kalanlar için (0.4 W/kg),
50'de 1'i ise genel halk maruziyeti için
(0.08 W/kg) limit değeri kabul edilmiştir.
SAR insan için ölçülmez. Laboratuvarlarda fantom
modellemesi ya da bilgisayar modellemesi ile dokunun birim kütlesinin soğurduğu
enerji bulunur.
RF için SAR’ın zarar oluşturan biyolojik etki dozu 1 – 4 W
/ kg’dır. IEEE, ANSI, NCRP ve IRPA tüm vücut için SAR’ı 4 W/kg kabul etmiştir.
SAR = 0.4 W / kg (meslekleri gereği maruz kalanlar için)
SAR = 0.08 W / kg (genel halk için)
SAR DEĞERİNİN
ZARARLARI
Kısa Vadeli
Zararları
·
Embriyo gelişiminin zarar görmesi.
·
Bağışıklık sisteminin bozulması.
·
Kalp pilinin bozulma riski.
·
Görüş alanında daralma.
·
Kalp rahatsızlıkları.
·
Hafıza zayıflaması ve beyin tümörü riski
·
Yoğun stres ve yorgunluk hissi.
·
Kalıcı işitme bozuklukları.
·
Konsantrasyon ve dikkat bozulması.
·
Kulak çınlaması ve kulaklarda ısınma.
·
Kadınlarda düşük riskinin artması.
·
İşitmede geçici aksaklıklar oluşması.
·
Kan hücrelerinin bozulması.
·
Bas ağrıları ve sersemleme
Uzun Vadeli Zararları
·
Yüksek tansiyon
·
Genetik yapının bozulması.
·
Sperm sayısının azalması.
·
Beyaz kan hücresi (lenfoma) kanseri.
·
Cilt kanseri.
·
Kan beyin bariyerinin zedelenmesi.
Telefonların sar değerleri ( 1’in altındaki değerler
idealdir. Ne kadar azsa o kadar sağlıklı )
Sar değeri nasıl
ölçülür,
Bu soru, bilimsel ve teknolojik araştırmalar sonucunda
çıkan denklemler ile cevap bulmaktadır. Sar ölçümü yapılan laboratuvarlarda
insan kafası modeline takılan bir akıllı telefon vasıtası ile birlikte vücuda
yayılan radyoaktif frekansların hesaplanarak çıkartılan değer, kullanılacak
olan cihazın sar değerini ortaya koymaktadır.
Sar ölçümlerinin yapılmasının ardından ortaya çıkan
değer, iyi hali ile en az 1 olması gerekirken, sar değeri 2’ye kadar olan
cihazların piyasaya sürülmesi onaylanmaktadır. Kullanıcı tarafından tercih
edilmiş olan cihazların ölçümü yapılmış sar değerleri kişisel hakları
kapsamında yetkili birimlerden öğrenilebileceği gibi, telefon almadan önce
telefonun test edilmiş sar değerinin kaç olduğu sorula bilmektedir.
Amerika'da Federal İletişim Komisyonu (Federal
Communications Commission: FCC) cep telefonlarının yaydığı radyasyonda kabul
edilebilir düzeyi belirliyor. Cetecom bu laboratuarlardan biri ve burada sadece
cep telefonları değil, dizüstü bilgisayarlar, USB modemler ve kanun güçleri
tarafından kullanılan bilek monitörlerini test ediyorlar. Hepsinin de testi
benzer bir şekilde yapılıyor.
Ölçümde kullanılan modelin kafasının içi insan dokusunun
elektrik özelliklerine yakın bir sıvıyla dolu. Tuz, şeker, su ve viskozite
ayarlamak için katkıdan oluşan bir sıvı. Bu modelin adı SAM (Standart
Anthropomorphic Model). Kafanın boyutundan, test alanının sıcaklık ve nem oranına
kadar bütün koşullar başka araştırmalarla belirlenen standartlar üzerine
kurulmuş.
Kafaya yerleştirilen cep telefonuna dönersek, test
düzeneği bilgisayar kontrolünde bir sonda, bir robot kol, bilgisayar bağlı bir
sinyal yükseltici ve evrensel radyo bağlantısı kontrol cihazına bağlı bir
kablodan oluşuyor. Normal telefon hattına ve baz istasyona değil, buraya
bağlanıyor.
Tam güçte sinyal verilerek test ediliyor ve dokular
tarafından emilen radyasyon oranı ölçülüyor.
20 ila 30 dakikalık bir test
sonucunda kesin sonuçlar ortaya çıkartılıyor.
SAR Değeri
sorgulama:
Samsung telefonlarda Telefonunuzun Ayarlar
menüsüne, ardından Telefon hakkında
tıklayarak model numarasını öğrenin.
Samsung (https://www.samsung.com/sar/sarMain.do?site_cd=tr&prd_mdl_name=)
adresi üzerinden sorgu imkânı vermektedir.
Sar sorgu işlemi için, Model numaranızı sorgu penceresine yazarak ilğili değerleri öğrenebilirsiniz.
Sorgu sonuçları sayfada görüntülenir.
Sar değerlerini, telefon marka ve modellere göre aşağıdaki
site üzerinden görebilirsiniz.
(https://emfacademy.com/sar-value-searchable-chart)
Sar değerlerini, kontrol etmenin yollarını anlatan başka link
adresleri de aşağıdaki gibidir.
(https://emfacademy.com/check-sar-value-mobile-phone)
(https://emfadvice.com/check-sar-mobile-phone)
Kaynaklar:
☞ https://www.bilgiustam.com/sar-degeri-nedir-cep-telefonlarindaki-sar-degeri-kac-olmalidir
☞ https://shiftdelete.net/populer-akilli-telefonlarin-sar-degerleri-57702
☞ http://gnrk.gazi.edu.tr/posts/view/title/sar-nedir%3F-10102
☞ https://www.bilimveteknik.com/node/198
☞ https://www.muhendisbeyinler.net/sar-degeri-nasil-olculur
☞ https://www.chip.com.tr/haber/telefonlarin-sar-degerleri-boyle-olculuyor_50587.html
☞ https://www.samsung.com/sar/sarMain.do?site_cd=tr&prd_mdl_name=
☞ https://emfacademy.com/sar-value-searchable-chart
☞ https://emfacademy.com/check-sar-value-mobile-phone
☞ https://emfadvice.com/check-sar-mobile-phone